Tomasz Augustyn

Kadra o wysokich kompetencjach jest niezbędna, aby sprostać wyzwaniom stawianym przez szybki rozwój nauki i techniki. Sytuacja Pomorza Zachodniego pod tym względem nie wygląda imponująco.

Zdolności innowacyjne gospodarek są możliwe przede wszystkim dzięki dostępności zasobów ludzkich w sektorze naukowym i technicznym (HRST). Jednym z najistotniejszych czynników w powstawaniu innowacji są ludzie, szczególnie o wysokich kwalifikacjach zawodowych. To głównie jakość i struktura zatrudnionych w nauce i technice warunkuje poziom innowacyjności gospodarek, określa tempo rozwoju gospodarczego oraz stanowi siłę napędzającą gospodarki.

Zasoby ludzkie dla nauki i techniki (HRST – Human Resources for Science and Technology) tworzą osoby aktualnie zajmujące się lub potencjalnie mogące wykonywać prace związane z tworzeniem, rozwojem, rozpowszechnianiem i zastosowaniem wiedzy naukowo-technicznej. Do zasobów ludzkich dla nauki i techniki zalicza się osoby, które spełniają przynajmniej jeden z dwóch warunków:

– posiadają formalne kwalifikacje, czyli wykształcenie wyższe w dziedzinach nauki i techniki (N + T)1 , – nie posiadają formalnego wykształcenia, ale pracują w zawodach nauki i techniki, gdzie takie wykształcenie jest zazwyczaj wymagane.

W związku z powyższym z populacji zasobów ludzkich dla nauki i techniki wyróżnia się dwie grupy osób, tj. zasoby ludzkie dla nauki i techniki ze względu na wykształcenie (HRSTE – Human Resources for Science and Technology – Education) oraz zasoby ludzkie dla nauki i techniki ze względu na wykonywany zawód (HRSTO – Human Resources for Science and Technology – Occupation). Dodatkowo wyróżnia się tzw. rdzeń zasobów ludzkich dla nauki i techniki (HRSTC – Core of Human Resources for Science and Technology), tj. osoby posiadające wykształcenie wyższe i pracujące w sferze nauki i technika.

Według świeżych danych GUS w 2020 r. najwięcej osób tworzących zasoby ludzkie dla nauki i techniki zamieszkiwało województwo mazowieckie (19,1%), następnie – województwa: śląskie – 11,5%, małopolskie – 9,2%, dolnośląskie – 8,5% i wielkopolskie – 8,1%. Najmniejszym odsetkiem osób tworzących zasoby charakteryzowały się województwa: opolskie – 2,0%, lubuskie – 2,3%, podlaskie – 2,7% oraz świętokrzyskie i warmińsko-mazurskie – 2,9%. Należy mieć na uwadze, że liczebność zasobów zależy w dużej mierze od liczby ludności danego województwa. Największym udziałem kobiet w zasobach charakteryzowały się województwa świętokrzyskie – 60,5% i podlaskie – 59,0%, najmniejszym natomiast – województwo dolnośląskie – 55,3%. Tak jak w przypadku ogółu zasobów ludzkich dla nauki i techniki, najwięcej osób z rdzenia tych zasobów zamieszkiwało województwo mazowieckie – 20,7%. W następnej kolejności były województwa: śląskie – 11,5%, małopolskie – 9,3%, dolnośląskie – 8,4% i wielkopolskie – 8,3%. Najmniejszym udziałem osób tworzących rdzeń zasobu charakteryzowały się województwa opolskie – 2,0% i lubuskie – 2,1%. Naj[1]większy udział kobiet w rdzeniu zasobów odnotowano w województwie świętokrzyskim – 66,4%, a najmniejszy – w województwie mazowieckim – 58,7%.

Rdzeń zasobów ludzkich dla nauki i techniki w ogólnej liczbie ludności aktywnej zawodowo według wielkich grup zawodów w 2020 r.

Źródło: Nauka i technika w 2020 r., Urząd Statystyczny w Szczecinie – Główny Urząd Statystyczny, 2022