Andrzej Pieśla
W 2020 roku W Europie miało miejsce prawie pół miliona więcej zgonów niż urodzeń. To tak, jakby w ciągu roku znikła populacja Duisburga lub Lizbony. Eurostat – urząd statystyczny Unii Europejskiej – przyjrzał się jej populacji.
W dniu 1 stycznia 2020 r. populację Unii Europejskiej w 27 państwach członkowskich oszacowano na 447,7 mln obywateli. Oznacza to spadek o 12,8% w porównaniu z 513,5 mln w 28 państwach członkowskich w dniu 1 stycznia 2019 roku. Zmiana wynika głównie z wycofania się Zjednoczonego Królestwa z członkostwa w Unii w dniu 1 lutego 2020 roku, co doprowadziło do zmniejszenia liczby jej populacji o 13%. Całkowite saldo liczby ludności w UE-27 było dodatnie, liczyła ona w 2019 roku o 0,9 mln mieszkańców więcej z racji wielkości migracji netto. Naturalna zmiana populacji UE ma wartość ujemną od 2012 roku, a w roku 2019 odnotowano więcej zgonów (4,7 mln) niż urodzeń (4,2 mln).
Wśród społeczności unijnej największą populację stanowią Niemcy (83,2 mln mieszkańców, co stanowiło 18,6% całkowitej populacji UE na dzień 1 stycznia 2020 roku), wyprzedzając Francuzów (67,1 mln osób i 15,0% populacji UE), Włochów (60,2 mln, 13,5%), Hiszpanów (47,3 mln, 10,6%) i Polaków (38,0 mln osób, co stanowi 8,5% populacji). Czternaście państw członkowskich ma udział wynoszący od 1% do 5% populacji UE, podczas gdy w przypadku ośmiu państw ten udział wynosi poniżej 1%.
Liczba ludności wzrosła w osiemnastu państwach członkowskich UE, a zmniejszyła się w dziewięciu. Malta odnotowała zdecydowanie najwyższy wzrost (+ 41,7 ‰), mniejszy natomiast Luksemburg (+ 19,7 ‰), Cypr (+ 13,7 ‰), Irlandia (+ 12,1 ‰) i Szwecja (+ 9,5 ‰). Największy spadek liczby ludności odnotowano w Bułgarii (-7,0 ‰), na Łotwie (-6,4 ‰), w Rumunii (-5,0 ‰), Chorwacji (-4,4 ‰) i we Włoszech (-1,9 ‰). W Polsce nastąpił spadek wynoszący 0,4 ‰.
W całej UE w 2019 roku na świat przyszło 4,2 mln dzieci – to o 2,2% mniej, niż w roku poprzednim. Najwyższe wskaźniki urodzeń żywych odnotowano w Irlandii (12,1 na 1000 mieszkańców), Francji (11,2 ‰), Szwecji (11,1 ‰), na Cyprze (10,9 ‰) i Grecji (10,6 ‰). Polska jest stosunkowo wysoko w zestawieniu z wartością wskaźnika wynoszącą 9,9. Na drugim końcu skali z najniższymi wskaźnikami urodzeń plasują się Włochy (7,0 ‰), Hiszpania (7,6 ‰), Finlandia (8,3 ‰) i Portugalia (8,4 ‰). Na poziomie UE wskaźnik urodzeń wyniósł 9,3 na 1000 mieszkańców.
W ubiegłym roku zmarło 4,7 mln obywateli UE, o 0,9% mniej niż w roku poprzednim. Najniższy wskaźnik śmiertelności odnotowano w Irlandii (6,3 na 1 000 mieszkańców). Niskie wartości wskaźnika odnotowano również na Cyprze (6,8 ‰), w Luksemburgu (6,9 ‰), na Malcie (7,3 ‰) i w Szwecji (8,6 ‰). Z kolei najwyższy wskaźnik zgonów odnotowano w Bułgarii (15,5 ‰), a następnie na Łotwie (14,5 ‰), na Litwie (13,7 ‰), w Rumunii (13,4 ‰) i na Węgrzech (13,3 ‰). W Polsce wynosił on 10,8 ‰. Na poziomie UE wskaźnik zgonów wyniósł 10,4 na 1000 mieszkańców. W związku z tym Irlandia (z naturalną zmianą populacji o + 5,8 ‰) pozostała w 2019 roku państwem, w którym liczba urodzeń w największym stopniu przewyższyła liczbę zgonów, wyprzedzając Cypr (+ 4,1 ‰), Luksemburg (+ 3,1 ‰), Szwecję (+ 2,5 ‰) i Francję (+ 2,1 ‰). Wśród państw członkowskich UE, które odnotowały ujemną zmianę wielkości populacji w 2019 roku, liczba zgonów najbardziej przewyższyła liczbę urodzeń w Bułgarii (-6,7 ‰), na Łotwie (-4,7 ‰), na Litwie, w Grecji i Chorwacji (wszędzie -3,9 ‰), na Węgrzech i w Rumunii (w obu przypadkach -3,8 ‰) i we Włoszech (-3,6 ‰). W Polsce wartość tego wskaźnika wyniosła -0.9 ‰. Na poziomie UE jedenaście państw członkowskich zarejestrowało naturalny wzrost, a szesnaście państw spadek liczby mieszkańców w 2019 roku.
