Tomasz Augustyn

Nie jesteśmy w stanie konkurować z innymi krajami regionu wysokością płacy minimalnej. To istotny czynnik wpływający na podaż wykwalifikowanej siły roboczej i specjalistów.

Picodi.com przebadało płace minimalne netto w 67 krajach na całym świecie. Z analizy wynika Polskie stawki wypadają blado w porównaniu do płac minimalnych w innych krajach europejskich, w tym w stosunku do regionu bałtyckiego, mimo że od 1 stycznia 2023 roku minimalne wynagrodzenie brutto wzrosło w Polsce z 3 010 zł do 3 490 zł. Tegoroczny dwukrotny wzrost płacy minimalnej w Polsce jest spowodowany przede wszystkim rosnącą inflacją. Zgodnie z obowiązującą ustawą o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik wzrostu cen wynosi co najmniej 5 proc., to konieczna jest dwukrotna zmiana wysokości najniższej krajowej. W tym roku wskaźnik ten wynosi 10 proc., stąd też planowana jeszcze jedna zmiana. Po obu podwyżkach płaca minimalna brutto będzie w sumie wyższa o 590 zł w porównaniu do ubiegłorocznej stawki. W tym roku planowana jest jeszcze jedna podwyżka najniższej krajowej,  od 1 lipca wzrośnie ona do 3 600 zł. Płaca minimalna netto wzrosła zatem o 14,6 proc. rok do roku (z 2364 zł do 2709 zł), Jednocześnie w innych europejskich krajów większe wzrosty płac odnotowano w Niemczech (21,9 proc.), Holandii (15,3 proc.) i na Litwie (18,8 proc).

W krajach skandynawskich minimalnych stawek wynagrodzeń ustalonych odgórnie nie ma, poziom wynagrodzenia zależy tam od decyzji pracodawcy oraz związków zawodowych. Pensje ustalane są tam na podstawie umów zawieranych wspólnie przez związki zawodowe oraz pracodawców, które ponadto różnią się w zależności od rodzaju wykonywanej pracy oraz stanowiska, na przykład w Szwecji w praktyce ten system nie dotyczy często osób nieposiadających etatu. Wówczas otrzymują one stawki od 120-150 koron (53-66 zł) za godzinę przy wykonywaniu prostych prac. Pod tym względem skandynawskie rynki pracy są o wiele bardziej elastyczne i zdecentralizowane niż ten w Polsce. Takie rozwiązanie działa, ponieważ przez lata nasi północni sąsiedzi wypracowali również model silnych, szanowanych związków zawodowych. Dochodzi oczywiście w tym zakresie do pewnych nadużyć, ale takie podejście i tak minimalizuje skutki podnoszenia płacy minimalnej ustawowo, czyli odgórnie.

Różnice dotyczące minimalnych stawek w krajach europejskich są znaczące i wynoszą nawet ponad 1000 euro. Podczas badania przeprowadzonego przez Europa.jobs, kraje europejskie podzielono na 3 grupy pod względem poziomu stawek minimalnych. Do pierwszej grupy należą te, w których miesięczne wynagrodzenie waha się pomiędzy 399 – 840 euro. Znalazła się tu również Polska. Natomiast druga grupa to zarobki minimalne wynoszące od 887 do 1304 euro miesięcznie, z kolei w trzeciej znalazły się kraje, gdzie minimalne wynagrodzeniem wynosi ponad 1700 euro miesięcznie. Najwyższe minimalne wynagrodzenie w Europie jest w Luksemburgu i wynosi 2387 euro, zatem jest prawie 7-krotnie wyższe od najniższego, które obowiązuje w Bułgarii – 399 euro.

Pierwsza grupa:

• Bułgaria 399 euro
• Węgry 579 euro
• Rumunia 606 euro
• Łotwa 620 euro
• Chorwacja 700 euro
• Słowacja 700 euro
• Czechy 717 euro
• Estonia 725 euro
• Polska 746 euro
• Malta 835 euro
• Litwa 840 euro

Druga grupa:

• Portugalia 887 euro
• Hiszpania 1167 euro
• Słowenia 1304 euro

Trzecia grupa:

• Francja 1709 euro
• Irlandia 1910 euro
• Niderlandy 1934 euro
• Belgia 1955 euro
• Niemcy 1981 euro
• Luksemburg 2387 euro