Andrzej Pieśla

Na Pomorzu Zachodnim systematycznie ubywa gospodarstw rolnych, a istniejące są przeciętnie coraz większe.

Według wstępnych wyników Powszechnego Spisu Rolnego z 2020 roku liczba gospodarstw rolnych  w województwie zachodniopomorskim w porównaniu z danymi z Powszechnego Spisu Rolnego z roku 2010 zmniejszyła się o 6,6% przy średniej spadku dla kraju wynoszącej 12,7%. W regionie jest ich obecnie 28,5 tysiąca.  Największy spadek dotyczył liczby gospodarstw w grupach obszarowych o powierzchni: 1–2 ha (o 17,2%), 10–15 ha (o 16,6%) i 15–20 ha (o 16,5%). Wzrosła natomiast liczba gospodarstw o powierzchni użytków rolnych powyżej 30 ha (o 23,7%), a największy wzrost odnotowano wśród gospodarstw należących do grup obszarowych 50–100 ha (o 38,0%) i 100 ha i więcej (o 30,1%). Wzrósł też udział gospodarstw o powierzchni użytków rolnych powyżej 30 ha (z 16,4% do 21,7%) oraz gospodarstw o powierzchni użytków rolnych 5–7 ha (z 7,8% do 7,9%).

W porównaniu z 2010 roku średnia powierzchnia użytków rolnych przypadająca na gospodarstwo rolne wzrosła o 3,7%, tj. z 29,8 ha w 2010 roku do 30,9 ha w 2020 (w Polsce o 13,3%, tj. z 9,8 ha w 2010 roku do 11,1 ha w 2020). Największą średnią powierzchnię użytków rolnych przypadającą na gospodarstwo odnotowano w powiecie łobeskim (49,8 ha), a najmniejszą – w m. Świnoujście (11,0 ha) i m. Koszalin (19,0 ha). Średnia wielkość powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju w 2020 roku wynosiła 11,04 ha. W województwie zachodniopomorskim była one zdecydowanie najwyższa, liczyła ponad 31 ha. Jest to dziedzictwo zarówno przedwojennej struktury agrarnej tych ziem, jak i powojennej dominacji wielkoobszarowych państwowych gospodarstw rolnych oraz jej kontynuacji w realiach gospodarki wolnorynkowej.

W 2020 roku, tak jak w 2010, na Pomorzu Zachodnim dominowały jednostki prowadzące wyłącznie produkcję roślinną. W porównaniu z 2010 rokiem ich liczba wzrosła o 16,1% do 20,1 tysiąca, co stanowiło 70,5% ogółu gospodarstw rolnych (wobec 56,8% w 2010 r.). Zmniejszyła się liczba gospodarstw rolnych prowadzących produkcję mieszaną (zarówno uprawę roślin, jak i chów zwierząt) – o 37,0% oraz prowadzących wyłącznie produkcję zwierzęcą – o 4,9%, a ich udziały w 2020 roku wyniosły odpowiednio 28,5% i 1,0% (wobec 42,3% i 0,9% w roku 2010).