Andrzej Pieśla

Sezon na winobranie skłania do przypomnienia, że i na Pomorzu Zachodnim krzepnie tradycja winiarska i rodzima oferta szlachetnego trunku.

W zwięzły sposób traktuje o tym opracowanie Zbigniewa Głąbińskiego i  Czesława Koźmińskiego. Pomorze Zachodnie jest postrzegane jako region, który nie miał tradycji winiarskich i nie posiada sprzyjających warunków klimatycznych do uprawy winorośli. Tymczasem przywołują oni tradycje uprawy winorośli obecne na Pomorzu Zachodnim sięgają od XII wieku, gdy biskup Otton z Bambergu przywiózł ze sobą sadzonki winorośli. Pierwsze winnice w okolicy Szczecina uprawiali cystersi w XIII wieku. Winnicę we wsi Golęcino założyły cysterki, a od uprawianych winorośli wzięła się pierwsza nazwa wzgórza, na którym została założona winnica Winnogóra (niem. Weinberg, obecnie Wzgórze Zielone). Jeszcze w średniowieczu winnice założono w ówczesnej wsi Grabowo pod Szczecinem i w wielu innych miejscach na Pomorzu. Lokalizację dla nich stanowił Połczyn Zdrój, który zachował ślad winnej latorośli w herbie, czy też Myślibórz – na wschodnim brzegu jeziora Myśliborskiego na wzniesieniu znajduje się dawne grodzisko, które nazywa się Winnica Tumska.

Współcześnie najkorzystniejsze warunki klimatu dla uprawy winorośli panują na obszarze położonym wzdłuż doliny Odry – od Kostrzynia po Cedynię. Północno-wschodnią granicę tego obszaru wyznaczają miejscowości położone wzdłuż linii: Cedynia – Mieszkowice – Dębno. Średnie roczne temperatury powietrza wynoszą tam powyżej 8,9°C, okresu wegetacyjnego – powyżej 15°C, a w lipcu średnia miesięczna sięga powyżej 19°C, zaś suma aktywnych temperatur wynosi powyżej 2550°C, co w sumie w skali regionu tworzy odpowiadający winorośli mikroklimat. Nieco gorsze warunki klimatyczne (umiarkowanie sprzyjające uprawie) panują na obszarze, który rozciąga się na południowy zachód od linii Widuchowa – Lipiany – Pełczyce. Od 2010 roku na terenie województwa zachodniopomorskiego zaczęły powstawać kolejne winnice i obecnie ich powierzchnia wynosi ponad 50 ha. Po części są to niewielkie powierzchniowo obiekty związane z realizacją własnego hobby, a z drugiej przedsięwzięcia zdecydowanie większe, o charakterze typowo biznesowym, oparte na przesłankach ekonomicznych (Turnau, Kojder, Rajkowo, Darłowo, Zodiak, Sydonia).

Artykuł Zbigniewa Głąbińskiego i  Czesława Koźmińskiego pt.  „Turystyka winiarska jako czynnik lokalnego rozwoju obszarów wiejskich województwa zachodniopomorskiego” opublikowany w roku 2019 w czasopiśmie „Folia Turustica” dostępny jest pod adresem: https://www.researchgate.net/publication/340117055_TURYSTYKA_WINIARSKA_JAKO_CZYNNIK_LOKALNEGO_ROZWOJU_OBSZAROW_WIEJSKICH_WOJEWODZTWA_ZACHODNIOPOMORSKIEGO