Tekst został opublikowany w Tygodniku Polskiego Instytutu Ekonomicznego: https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2022/01/Tygodnik-Gospodarczy-PIE_04-2022.pdf

Mieszkańcy województwa zachodniopomorskiego lokują się w zestawieniu w połowie stawki, choć różnice między regionami nie są wysokie.

Oczekiwana długość życia w momencie urodzenia to wartość, która mówi – w dużym uproszczeniu – jak długo będziemy żyli. Nie jest tajemnicą, że wartość ta jest odmienna dla różnych państw i zależy ona m.in. od poziomu zamożności, dostępności opieki zdrowotnej, odpowiedniego wyżywienia, warunków pracy czy jakości środowiska naturalnego. Dla przykładu, w 2019 r. w Hiszpanii wynosiła ona 84 lata, w Niemczech – 81,3, w  Polsce – 78 lat, a  w  Bułgarii – 75,1.

Co do zasady do 2019 r. w Europie oczekiwana długość życia rosła – przyjmuje się, że od lat 60. XX wieku w tempie dwóch lat na dekadę. Pandemia COVID-19 zmieniła jednak trend i pierwszy raz od dekad nastąpił istotny spadek w niemal wszystkich państwach w Europie (z wyjątkiem Danii, Finlandii i Norwegii, w których, choć nieznacznie, wartość ta wzrosła).

Szacunkowa oczekiwana długość życia w 2020 r.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny

Według szacunkowych danych Eurostatu, w 2020 r. największy spadek oczekiwanej długości życia w Europie r/r zanotowano w Hiszpanii (-1,6 roku), Bułgarii (-1,5), na kolejnych miejscach znajdują się Litwa, Polska i Rumunia (-1,4), Belgia (-1,2), Włochy (-1,2), Czechy i Słowenia (-1,0). W tych dziewięciu państwach spadek oczekiwanej długości życia był równy lub większy niż 1 rok.

W 2020 r. oczekiwana długość życia w Polsce spadła więc z 78 lat do 77,6. W państwach Europy Środkowej i Wschodniej spadek ten był, co do zasady, większy niż w Europie Zachodniej. Nie ulega wątpliwości, że tak jak w przypadku innych statystyk demograficznych, tak i w tym przypadku, występują istotne różnice między regionami w Europie, a Polska plasuje się w środku stawki wśród państw Europy Środkowej i Wschodniej.

Przeciętne trwanie życia w województwach w Polsce w 2020 r.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny

Warto odnotować znaczne różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami, jeśli chodzi o długość życia. W Polsce 2020 r. przeciętne trwanie życia kobiet wyniosło 80,8 lat (średnia OECD 83,4 lat), w przypadku mężczyzn 72,6 lat (średnia OCED 78,1 lat). Mężczyźni w Polsce żyją znacznie krócej niż kobiety, a różnica między kobietami i mężczyznami jest jedną z większych w państwach OECD. Co ciekawe, w „Europejskim badaniu dochodów i warunków życia ludności” opublikowanym w 2020 r. można przeczytać, że to mężczyźni częściej oceniali swoje zdrowie bardzo dobrze (18,2 proc. mężczyzn, 14,9 proc. kobiet).

Z kolei w opracowaniach GUS poświęconych m.in. przeciętnej długości trwania życia ujawniają się również różnice między województwami. Prawie 3 lata (2,7 lat) wyniosła w 2020 r. różnica między województwami o najdłuższym i najkrótszym przeciętnym trwaniu życia mężczyzn. W województwie łódzkim odnotowano wartość 71,1 lat, a 73,8 lat w województwie małopolskim. Wśród kobiet zróżnicowanie było mniejsze i wyniosło 2,3 lat (województwo podlaskie – 81,9 lat, łódzkie – 79,6 lat).

Trwająca pandemia COVID-19 to bezprecedensowe wyzwanie dla systemów zdrowia publicznego na całym świecie. W kolejnych latach do wyzwań, którym należy stawić czoło będzie można zaliczyć m.in. próbę odwrócenia trendu spadkowego oczekiwanej długości życia, zniwelowania różnic regionalnych, a także dużych różnic pomiędzy kobietami i mężczyznami.