Tomasz Augustyn
17% Polaków rozważa emigrację zarobkową w ciągu najbliższego roku. Północno – zachodni kraniec Polski to obszar, gdzie tego rodzaju tendencje należą do najsilniejszych.
Gi Group przeprowadziła badanie dotyczące planów emigracyjnych Polaków. Wśród osób planujących emigrację najwięcej – aż 19% – stanowią mieszkańcy województwa mazowieckiego, przy czym na ten wynik niewątpliwie wpływa duża ilość ludności zamieszkująca ten region. Także region północno – zachodni, w skład którego wchodzą w badaniu województwa zachodniopomorskie, lubuskie i wielkopolskie, z udziałem na poziomie 17% jest potencjalnie dużym udziałowcem w planowanej migracji. Najmniejszy odsetek stanowią osoby mieszkające w regionie centralnym oraz południowo-zachodnim i tak było również w dwóch poprzednich edycjach badania GI Group przeprowadzonych w latach 2021 i 2022. Udział mieszkańców regionu południowego zainteresowanych wyjazdem w ogólnej puli potencjalnych emigrantów spadł na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy o 4 p.p. (względem lipca 2022 r.).
Odsetek osób planujących emigrację z danego regionu w całej populacji
Źródło: „Migracje zarobkowe Polaków 2023”, Gi Group
Rozkład odpowiedzi dotyczących planów emigracyjnych w poszczególnych regionach jest dosyć podobny. Najczęściej wyjazd rozważają osoby zamieszkałe w północno-zachodniej części kraju (niemal 21% deklaruje takie plany), najrzadziej – mieszkańcy regionu południowego i wschodniego (po około 14%). Zwraca uwagę region centralny (bez woj. mazowieckiego) – co prawda zainteresowanych emigracją jest tutaj tylko 15% mieszkańców, jednocześnie jednak najmniej osób całkowicie odrzuca taką koncepcję, a aż co trzeci mieszkaniec tego regionu jest niezdecydowany.
Zainteresowanie emigracją w poszczególnych regionach
Źródło: „Migracje zarobkowe Polaków 2023”, Gi Group
Niemal 17% Polaków rozważa wyjazd za granicę w celach zarobkowych w ciągu najbliższego roku, takich planów nie ma prawie 60% z nich. Zwraca uwagę wysoki odsetek osób niezdecydowanych – co czwarty badany (24,2%) nie potrafił jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o plany emigracyjne. W pierwszej kolejności o emigracji myśli młode pokolenie – osoby do 34 roku życia, a więc te, które jeszcze przez wiele lat będą aktywne zawodowo, z wykształceniem zawodowym, średnim i wyższym. Jeżeli rzeczywiście zdecydowałyby się wyjazd, nawet krótkoterminowy, ich decyzja miałaby dramatyczne konsekwencje dla kraju: mówimy o ludziach, którzy w najbliższych latach powinni kierować wzrostem i tworzyć strukturę polskiej gospodarki. Zdecydowana większość badanych, którzy biorą pod uwagę migrację, odczuwa skutki pogarszającej się sytuacji gospodarczej. Poszukują możliwości lepszych zarobków, większych perspektyw rozwoju zawodowego, lepszych warunków życia. Istotnym czynnikiem mającym wpływ na ich plany jest też większe poszanowanie wolności i bezpieczniejsze położenie geograficzne. Polaków do pozostania w kraju nie przekonuje niskie bezrobocie w Polsce i mnogość ciekawych ofert zatrudnienia.
Wśród zainteresowanych emigracją zarobkową przeważają kobiety – to ponad połowa wszystkich deklarujących chęć wyjazdu, co oznacza wzrost o 15 p.p. w porównaniu z rokiem 2022 i o 25 p.p. względem roku 2021. Warto zaznaczyć, że na przestrzeni ostatnich siedmiu lat takie proporcje odnotowaliśmy tylko raz – zazwyczaj to mężczyźni częściej decydują się na emigrację. Na decyzję o emigracji zarobkowej wpływa też poziom wykształcenia. Największe zainteresowanie wyjazdem widzimy wśród osób z wykształceniem podstawowym – aż 1/3 z nich deklaruje takie plany. Tę grupę charakteryzuje też największy odsetek osób niezdecydowanych – aż 31%. Im wyższy poziom wykształcenia, tym mniejsza skłonność do emigracji, ale też większa pewność co do swoich planów. Spośród osób ze średnim i wyższym wykształceniem ponad 60% nie zamierza wyjeżdżać zarobkowo, w tych grupach jest też najmniejszy odsetek osób niezdecydowanych.
Dane dotyczące gotowości Polaków do migracji należy odczytywać w kontekście prognoz demograficznych, struktury wiekowej naszego społeczeństwa, odczuwalnych już wyzwań przedsiębiorców na krajowym rynku pracy. Według rządowej Strategii Demograficznej 2040, w projekcji w wariancie średnim, liczba ludności Polski może spaść o 39,1% z 37,9 mln w roku 2019 do 23,0 mln w roku 2100. Prognozy wskazują również na potencjalnie znaczący spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, która zgodnie z szacunkami z 2019 roku może zmniejszyć się z 22,8 mln w roku 2019 do 10,8 mln w roku 2100, czyli o 52,3%
Badanie miało miejsce w pierwszej dekadzie lutego. W ramach badania przeprowadzono 700 ankiet z osobami między 18 a 67 rokiem życia. Respondentami byli Polki i Polacy powyżej 18 roku życia, zgodnie z rozkładem płci, wieku i klasy wielkości miejscowości i wykształcenia. Z próby ogólnej wyłoniono próbę osób rozważających emigrację zarobkową w najbliższych 12 miesiącach.
