Tomasz Augustyn
Rozpoczęły się konsultacje społeczne programu dla Polski Wschodniej. Tylko z tego tytułu do tej części kraju w nowej perspektywie Funduszy Europejskich trafi 11,4 miliarda złotych, a to jeszcze nie wszystko.
Makroregion Polski Wschodniej obejmuje ponad 40 procent powierzchni kraju i jest zamieszkany przez niemal 10,5 miliona osób. To 27 procent ludności Polski. Na tym obszarze znajduje się 286 miast, z których tylko 8 ma więcej niż 100 tysięcy mieszkańców, a z kolei 202 liczą mniej niż 15 tysięcy mieszkańców. 60 miast to miasta średniej wielkości tracące funkcje społeczno-gospodarcze. Polska Wschodnia odpowiada za wytwarzanie 20 procent produktu krajowego brutto (PKB). Wartość PKB na jednego mieszkańca w tych województwach waha się od 67 do 84 procent średniej krajowej i od 48 do 60 procent średniej unijnej.
W latach 2007-2013 zrealizowano Program Rozwoju Polski Wschodniej o wartości blisko 10 miliardów złotych. Nadal trwa realizacja Programu Polska Wschodnia 2014-2020. Jego wartość wynosi ponad 8 miliarda złotych. Dzięki środkom zrealizowano do tej pory 2,5 tysiąca projektów, a nabory dla przedsiębiorców nadal trwają.
W nowej perspektywie Funduszy Europejskich na lata 2021-2027 budżet programu dla Polski Wschodniej wyniesie 11,4 miliarda złotych. Do dotychczas wspieranych w ramach programu pięciu województw (lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego) w nowej perspektywie budżetowej dołączy część województwa mazowieckiego czyli region statystyczny mazowiecki regionalny. Osobno traktowana będzie Warszawa i dziewięć otaczających ją powiatów. Nowy program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej będzie koncentrował się na czterech głównych obszarach: przedsiębiorczość i inwestycje; energia i klimat; spójna sieć transportowa oraz kapitał społeczny, turystyka i usługi uzdrowiskowe. Dotacje będą przeznaczone dla małych i średnich firm, innowacyjnych start-upów, przedsiębiorstw z sektora turystycznego i energetycznego, samorządów oraz podmiotów świadczących usługi publiczne oraz dla organizacji pozarządowych.
Podobnie jak w poprzednich latach w nowej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 każde województwo będzie miało do dyspozycji środki z programu regionalnego. To samo dotyczy regionów objętych programem Polska Wschodnia – lubelskie otrzyma 1,768 miliarda euro, mazowieckie – 1,670 miliarda euro, podkarpackie – 1,661 miliarda euro, podlaskie – 992 miliony euro, świętokrzyskie – 1,106 miliarda euro, a warmińsko-mazurskie – 1,228 miliarda euro. W puli środków programów regionalnych jest jeszcze 7,1 miliarda euro do podziału między wszystkie województwa w ramach uzgodnień kontraktu programowego. Dodatkowo województwo lubelskie jest jednym z sześciu województw (wraz z dolnośląskim, łódzki, małopolskim, śląskim i wielkopolskim), które otrzyma wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Wyniesie ono 248 milionów euro. Celem funduszu jest łagodzenie skutków transformacji w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Wszystkie województwa mogą też liczyć na wsparcie z Funduszu Odbudowy, w ramach Krajowego Planu Odbudowy i programów krajowych.
Opis programu Polska Wschodnia można znaleźć na portalu Funduszy Europejskich i serwisie programu Polska Wschodnia. Formularz zgłaszania uwag do programu jest dostępny na stronie: https://www.polskawschodnia.gov.pl/konsultacje.
