Tomasz Augustyn

Atmosfera w Meklemburgii-Pomorzu Przednim wokół czołowych polityków w związku z funkcjonowaniem prorosyjskiej fundacji jest coraz gęstsza i pełna niejasności.

Transparency Germany ocenia, że Fundacja Ochrony Klimatu i Środowiska w Meklemburgii-Pomorzu Przednim narusza przepisy przeciwdziałające praniu brudnych pieniędzy. Może się to wiązać z poważnymi karami finansowymi. Organizacja antykorupcyjna wielokrotnie zwracała uwagę zarówno premier Manueli Schwesig, jak i Fundacji Ochrony Klimatu i Środowiska MV oraz Federalnemu Urzędowi Administracji jako właściwemu organowi nadzorczemu, że wpis fundacji do stosownego rejestru przejrzystości jest niekompletny.

Zgodnie z przepisami dotyczącymi przejrzystość każda osoba fizyczna, która może bezpośrednio lub pośrednio wywierać dominujący wpływ na stowarzyszenie, musi zostać wymieniona w rejestrze służącym przejrzystości. W rejestrze fundacji jako członkowie zarządu widnieją Erwin Sellering (były premiera Meklemburgii-Pomorza Przedniego z ramienia SPD), Katja Enderlein i Werner Kuhn (były deputowany CDU do Bundestagu i europarlamentu). Zdaniem liderów Transparency Germany do rejestru fundacji muszą zostać wpisani również decydenci Gazpromu i być może państwo rosyjskie stojące za NordStream 2 AG ze względu na ich znaczący wpływ na fundację. Żaden z przywoływanych podmiotów – ani rząd kraju związkowego Meklemburgii-Pomorza Przedniego, ani fundacja, ani Federalny Urząd Administracji – nie podjęły działań w tym zakresie.

Zieloni w parlamencie landu złożyli kilka zapytań do rządu w tej sprawie. Chcą między innymi wiedzieć, ile pieniędzy zaplanowano w ubiegłym roku z jednej strony na gazociąg, a z drugiej na funkcjonowanie fundacji. Hannes Damm, poseł Zielonych w parlamencie landu, uważa fundację jedynie za przykrywkę dla nieoficjalnych działań. Zapytania Zielonych dotyczą również możliwego związku „Wodorowej Hanzy” – inicjatywy promującej wodór jako nośnik energii – z NordStream 2. Partia mówi o konflikcie interesów mającym miejsce w sytuacji, gdy odpowiedzi na zapytania w sprawie fundacji są udzielane przez Ministerstwo Gospodarki, w którym Britta Sellering, żona Erwina Selleringa, zajmuje kluczowe stanowisko. Zieloni dali kierownictwu landu 20 dni na udzielenie odpowiedzi na pytania zgodnie z regulaminem. Obecny szef CDU w Meklemburgii-Pomorzu Przednim Eckhardt Rehberg zarekomendował zaś Wernerowi Kuhnowi rezygnację ze stanowiska wiceszefa fundacji.

Zarzuty kierowane są bezpośrednio do pani premier. Zgodnie z nimi Manuela Schwesig powinna wyjaśnić treść swoich rzekomo prywatnych spotkań z Gerhardem Schröderem, byłym kanclerzem, który pełni funkcję lobbysty jako prezes zarządu NordStream 2 AG. Do niemieckiej opinii publicznej coraz wyraźniej dociera fakt, że działalność lobbingowa NordStream 2 AG i Gazpromu jest nieprzejrzysta, a postawa wielu obecnych i byłych niemieckich polityków budzi poważne wątpliwości. Cała sprawa wpłynęła już na żądania wprowadzenia rejestru lobbystów w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.

Fundacja Ochrony Klimatu i Środowiska Meklemburgii-Pomorza Przedniego powstała na początku 2021 roku z inicjatywy rządu kraju związkowego. Decyzję poparli w styczniu ubiegłego roku w tamtejszym parlamencie socjaldemokraci, chadecy, Lewica, zaś populistyczna Alternatywa dla Niemiec (AfD) udzieliła cichej akceptacji, choć wstrzymała się od głosu.Ma ona na celu promowanie ochrony klimatu i środowiska i jest w dużej mierze finansowana przez NordStream 2. Jako cel drugorzędny określono wspieranie ukończenia rurociągu. Fundacja rozwinęła działalność w zupełnie innym kierunku  niż oczekiwano – w mniejszym stopniu zajmuje się ochroną środowiska, więcej zaangażowania wykazuje we wspieranie rosyjskiego biznesu gazowego. Kraj związkowy zasilił jej kapitał kwotą 200 tysięcy euro, Nord Stream 2 AG zadeklarował wniesienie do majątku fundacji 20 milionów euro. Gazprom, jako spółka dominująca swojej spółki zależnej NordStream 2 AG, przekazuje fundacji miliony euro, które z kolei są prze nią przekazywane do dowolnie wybranych klubów, stowarzyszeń lub instytucji bez żadnych wytycznych dotyczących finansowania i kontroli.