Andrzej Pieśla

Region Morza Bałtyckiego będzie bardziej zintegrowany w dziedzinie przepływów i obrotu energia elektryczna, a jego państwa w większym stopniu niezależne od Rosji. Podpisana została umowa na dofinansowanie infrastruktury elektroenergetycznej w Polsce i państwach bałtyckich.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne oraz operatorzy systemów przesyłowych z Estonii (Elering), Litwy (Litgrid) i Łotwy (AST) podpisali z unijną Agencją Wykonawczą ds. Innowacji i Sieci (ang. Innovation and Networks Executive Agency, INEA) umowę grantową na dofinansowanie inwestycji w infrastrukturę przesyłową, powstającą w ramach tzw. drugiego etapu synchronizacji. Łączne dofinansowanie z instrumentu Łącząc Europę (ang. Connecting Europe Facility, CEF) wynosi 719,7 mln euro. Komitet Koordynacyjny CEF przyznał projektom kluczowym realizowanym w ramach synchronizacji maksymalne możliwe dofinansowanie, wynoszące 75 % ich całkowitej wartości.

Największa część dofinansowania, 493 mln euro, zostanie przeznaczona na budowę Harmony Link, nowego połączenia elektroenergetycznego między Polską a Litwą. 166,5 mln euro posłuży do instalacji kompensatorów synchronicznych w Estonii, Litwie i Łotwie. Pozostałe środki zostaną przeznaczone na modernizację infrastruktury przesyłowej w Polsce, niezbędnej do zapewnienia stabilnej pracy połączonych systemów elektroenergetycznych. Operatorzy systemów przesyłowych z państw bałtyckich i Polski otrzymali blisko trzy czwarte całego tegorocznego budżetu CEF na projekty z zakresu energetyki, wynoszącego łącznie 979,6 mln euro. Wcześniej projekty związane z synchronizacją otrzymały już 323 mln euro unijnego wsparcia. Łączna kwota dofinansowania z UE dla tych projektów przekroczyła zatem miliard euro. To rekord wśród inwestycji z zakresu energetyki. Obecnie realizowany jest pierwszy etap synchronizacji, który obejmuje m.in. wzmocnienie sieci przesyłowej w państwach bałtyckich.

Projekt synchronizacji jest istotny dla pełnej integracji państw bałtyckich ze wspólnym europejskim rynkiem energii elektrycznej, zapewniając przy tym bezpieczny przesył energii elektrycznej. Realizacja projektu Harmony Link zapewni także warunki do lepszej współpracy gospodarczej. Obecnie Estonia, Litwa i Łotwa wraz z Rosją, Białorusią i innymi państwami są częścią systemu IPS/UPS.