Tomasz Augustyn

Już za 6 lat już co czwarty mieszkaniec Pomorza Zachodniego będzie liczył 65 lat lub więcej.

W 2020 roku 20,6% ludności Unii Europejskiej było w wieku 65 lat lub starszym. To o 3,0 punkty procentowe więcej niż wynosił analogiczny udział sprzed dekady. Wśród państw członkowskich UE najwyższy udział osób starszych w całej populacji w 2020 roku odnotowano we Włoszech (23,2%), następnie w Grecji i Finlandii (po 22,3%), Portugalii (22,1%), Niemczech (21,8%) i Bułgaria (21,6%). Najniższe udziały odnotowano w Irlandii (14,4%) i Luksemburgu (14,5%). Na poziomie regionalnym najwyższy odsetek osób starszych odnotowano w Chemnitz w Niemczech (29,3%), następnie w Ligurii we Włoszech (28,7%), w Epirze w Grecji (27,3%), w regionie Limousine  we Francji (27,1%) i Saksonii-Anhalt w Niemczech (27,0%). Najniższe udziały odnotowano w dwóch regionach zamorskich Francji: Mayotte (2,7%) i Gujanie Francuskiej (6,1%) oraz hiszpańskim autonomicznym regionie Melilla (11,1%).

Populacja regionów Unii Europejskiej w wieku 65 lat i więcej (stan na 1 stycznia 2020)

Źródło: Eurostat

W 2018 roku osoby w wieku 65 i więcej lat przeciętnie w Polsce stanowiły 17,5% ogółu ludności. Udział seniorów w strukturze ludności był wyższy w miastach (19,2%) niż na obszarach wiejskich (15,1%). W województwie zachodniopomorskim odsetek osób w wieku powyżej 65 lat sięgnął w roku 2020 poziomu 18,7% ogółu populacji. To mniej niż w województwie łódzkim (20,2%), świętokrzyskim (19,9%), opolskim i śląskim (19,3%) oraz dolnośląskim (19,2%). Pomorze Zachodnie wyróżnia jednak najszybsze tempo przyrostu tej grupy mieszkańców. W stosunku do roku 2016 odsetek seniorów w społeczności regionu wzrósł o 3,1 punktu procentowego, podczas gdy na Podlasiu i w Warszawie zaledwie o 1,6 p.p. Przy zachowaniu dynamiki zjawiska za 6 lat już co czwarty mieszkaniec Pomorza Zachodniego będzie liczył 65 lat lub więcej.

W polskich miastach coraz wyraźniej uwidacznia się niekorzystna relacja między liczbą ludności w wieku senioralnym, a liczbą dzieci i młodzieży. W 2018 roku w polskich miastach na każde 100 osób w wieku 0-14 lat przypadało przeciętnie 132 mieszkańców liczących co najmniej 65 lat. W tym samym czasie na terenach wiejskich wartości tego wskaźnika kształtowała się jeszcze poniżej 100 (wynosząc 92). Polskie miasta są bardzo zróżnicowane pod względem skali zaawansowania procesów starzenia się społeczeństwa. Wyraźnie przeważają ośrodki „stare demograficznie”. W 2018 roku w 80% miast w Polsce liczba mieszkańców w wieku senioralnym (65+) przewyższała liczbę dzieci i młodzieży w wieku od 0 do 14 lat. W skrajnych przypadkach liczba seniorów jest już ponad dwukrotnie wyższa od liczby dzieci i młodzieży. W niektórych polskich miastach osoby w wieku co najmniej 65 lat stanowią już ponad 1/5 mieszkańców. W trzech miastach (Sopot, Ciechocinek i Polanica-Zdrój) co czwarty mieszkaniec osiągnął w 2018 roku wiek 65 lat. Najstarszym demograficznie miastem w Polsce jest Sopot, gdzie na każde 100 osób w wieku 0-14 lat przypada blisko 250 osób w wieku senioralnym. Z drugiej strony istnieje w Polsce niewielka grupa miast młodych demograficznie. Są to głównie ośrodki zlokalizowane w strefach suburbanizacji dużych polskich miast (np. Siechnice, Marki, Ząbki, Kobyłka czy Niepołomice). Na Pomorzu Zachodnim zwraca uwaga dominacja „starych” miast w pasie wybrzeża.

Współczynnik starości demograficznej polskich miast

Źródło: Opracowanie Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMiR na podstawie danych BDL GUS.