Tomasz Augustyn
Szczecin znalazł się w gronie 14 polskich miast, które agencja ratingowa Fitch umieściła na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym. Według ekspertów będą one zmuszone do podnoszenia podatków i opłat lokalnych oraz ograniczania wydatków bieżących, aby zrównoważyć ubytek dochodów związany z reformą Polski Ład.
Fitch spodziewa się po Szczecinie i innych ocenianych miastach podnoszenia podatków i opłat lokalnych oraz ograniczania wydatków bieżących, aby zrównoważyć ubytek dochodów. Agencja wprost przyznaje, że decyzja o umieszczenie ratingów na liście obserwacyjnej ze wskazaniem negatywnym jest wyrazem niepewności co do konsekwencji wpływu na kondycje finansową samorządu przygotowywanej w ramach Polskiego Ładu reformy fiskalnej. Wpłynie ona na dochody JST z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), który dotychczas stanowił średnio ponad 25 proc. dochodów ogółem gmin ocenianych przez Fitch. Eksperci przewidują znaczne zmniejszenie dochodów operacyjnych w porównaniu do sytuacji, gdyby reforma nie została wprowadzona. Pogorszenia stanu finansów nie zrekompensują przewidziane w znowelizowanej ustawie o dochodach JST rozwiązania. Ministerstwo Finansów zapowiada, że w 2022 roku, po wprowadzeniu Polskiego Ładu oraz rozwiązań stabilizujących i wzmacniających finanse JST, samorządy osiągną dochody z tytułu PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 149 mld zł, co oznacza, że będą one wyższe o 10,3% od dochodów prognozowanych przez same JST w wieloletnich prognozach finansowych, sporządzonych przed ogłoszeniem Polskiego Ładu. Gdy dochody z PIT i CIT w danym roku spadną poniżej ustalonego poziomu (tzw. poziom referencyjny), samorządy mają otrzymać dodatkowe pieniądze w ramach subwencji rozwojowej.
W latach 2016-2019 wzrost wydatków operacyjnych Szczecina był zbliżony do tempa wzrostu dochodów operacyjnych, w wyniku czego marża operacyjna była stabilna i wynosiła średnio 11% rocznie. W 2020 roku – według doniesień Fitch Ratings – Szczecin stracił na obniżce podatku PIT około 18,1 mln zł dochodów bieżących. O wiele większe jednak straty przyniosła sama pandemia i wprowadzone ograniczenia w zakresie przemieszczania się i prowadzenia działalności gospodarczej. Pomimo tych ubytków W czerwcu Fitch Ratings opublikował międzynarodowe długoterminowe ratingi Szczecina dla zadłużenia w walucie zagranicznej i krajowej na poziomie „A-„. Ryzyko kredytowe miasta zostało ocenione jako „średnie”, a zdolność do generowania dodatkowych dochodów jako „słabą”.
Ogłoszona decyzja ratingowa dotyczy 14 jednostek samorządu terytorialnego, oprócz Szczecina także Białegostoku, Bydgoszczy, Chorzowa, Częstochowy, Gdańska, Gliwic, Katowic, Opola, Ostrowa Wielkopolskiego, Płocka, Rybnika, Szczecina, Warszawy, Zabrza.
