Andrzej Pieśla
Polska wieś nieco szybciej niż miasta wychodzi ze strefy ubóstwa. Poprawia się sytuacja rodzin wielodzietnych.
W roku 2019 spadł – choć nieznacznie – zasięg ubóstwa ekonomicznego w Polsce, w tym ubóstwa skrajnego (z ok. 5% w 2018 r. do do ok. 4% w 2019 r.). Dotyczyło to przede wszystkim gospodarstw domowych najbardziej zagrożonych ubóstwem, utrzymujących się głównie ze świadczeń społecznych (innych niż emerytury i renty) oraz gospodarstw z co najmniej 3. dzieci poniżej 18 roku życia, mieszkańców wsi i małych miast.
Statystyka publiczna posługuje się trzema różnymi progami (granicami) ubóstwa: granica ubóstwa skrajnego, relatywnego oraz tzw. ustawowa granica ubóstwa. Od 2015 do 2017 roku stopniowo zmniejszał się zasięg ubóstwa ekonomicznego, w 2018 roku nastąpiło zahamowanie tej tendencji, zasięg ubóstwa kształtował się na zbliżonym lub nieco wyższym poziomie niż w 2017 roku, w zależności od branej pod uwagę kategorii. Z kolei w 2019 roku odnotowano niewielki spadek zasięgu wszystkich trzech rodzajów ubóstwa (o 1,2-1,9 p.proc.). Spadek zasięgu ubóstwa ekonomicznego w 2019 r. miał miejsce w sytuacji wzrostu poziomu przeciętnych dochodów jak i wydatków gospodarstw domowych (w ujęciu nominalnym, jak również realnym – czyli uwzgledniającym zmiany poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych)
W 2019 r. o około 2 p. proc. zmniejszyła się stopa ubóstwa skrajnego wśród mieszkańców wsi oraz najmniejszych miast. Nie zmienił się natomiast zasięg ubóstwa w największych miastach, gdzie kształtował się na poziomie ok. 1%. Spadek zasięgu ubóstwa skrajnego dotyczył większości branych pod uwagę grup ludności, przy czym poziom zmian był zróżnicowany. W porównaniu z 2018 rokiem wyraźnie zmniejszył się odsetek osób wydających na swoje utrzymanie mniej niż zakłada minimum egzystencji wśród gospodarstw domowych utrzymujących się głównie z niezarobkowych źródeł innych niż emerytury i renty (o ponad 3 p.proc.). O około 2 p.proc. obniżyła się stopa ubóstwa wśród gospodarstw domowych rencistów. W przypadku pozostałych grup społeczno-ekonomicznych gospodarstw domowych (tj. w gospodarstwach utrzymujących się głównie z pracy najemnej, z pracy na własny rachunek, emerytów i rolników) wartość stopy ubóstwa skrajnego w 2019 r. była niższa o około 1 p.proc.
Niezależnie od uzyskiwanej w skali kraju poprawy w ubóstwie skrajnym (tj. na poziomie minimum egzystencji) w 2019 roku żyło w Polsce 4,2% osób wobec 5,4% w 2018 roku.
