Andrzej Pieśla

Na ile bezpieczne są drogi w naszych miastach? Poza jakością nawierzchni może je obniżać wprowadzenie innych funkcji niż transportowa. Przyjrzała się temu Najwyższa Izba Kontroli.    

Kontrola NIK objęła wybrane działania zarządców dróg związane z wydawaniem zezwoleń na zajecie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, monitorowaniem dróg w celu wykrycia zajęć bez zgody zarządcy drogi oraz nakładaniem kar za samowolne zajęcia pasa drogowego. Izba kontrolowała działania 15 zarządców dróg w 13 miastach, których liczba mieszkańców przekracza 100 tys. mieszkańców, w sześciu województwach, w tym w Szczecinie i Koszalinie. Łączna długość zarządzanej przez nich sieci drogowej wyniosła 6,7 tys. km. Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego w Szczecinie zarządza łącznie 792,56 km dróg obejmujących 1305 ulic, natomiast Zarząd Dróg i Transportu w Koszalinie zarządza łącznie 237,102 km dróg obejmujących 402 ulice.

W ocenie NIK zarządzający drogami w miastach byli przygotowani do administrowania pasem drogowym w zakresie wydawania zgód i pobierania opłat za użytkowanie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Wyniki kontroli NIK wskazują na to, że pas drogowy był bardzo często wykorzystywany bez zezwolenia w innych celach niż wskazane. Natomiast zarządcy dróg nie podejmowali skutecznych działań w celu doprowadzenia do usunięcia z pasa drogowego obiektów umieszczonych tam bez ich zgody. Kontrola NIK wykazała łącznie 1,5 tys. obiektów zlokalizowanych na odcinkach pasa drogi objętych oględzinami, z czego 1 tys. pozostawał tam bez wiedzy i zgody zarządcy drogi.

Zarządcy dróg w miastach, z wyjątkiem Warszawy i Szczecina, incydentalnie nakładali kary za zajęcie pasa drogowego bez zgody zarządcy. W latach 2019–2021 (do 30 czerwca) nałożono jedynie 8498 takich kar na łączną kwotę 54 065 tys. zł, z czego aż 6362 kar na łączną kwotę 46 247,9 tys. zł nałożył Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie oraz 790 kar na łączną kwotę 1791,1 tys. zł Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego w Szczecinie.

Kontrola NIK wykazała, że Zarząd Dróg i Transportu w Koszalinie przez dziewięć lat wydawał kolejne decyzje zezwalające temu samemu podmiotowi na zajęcie pasa drogowego mimo tego, że wnioskodawca był dłużnikiem zarządcy z tytułu opłaty za zajęcie pasa drogowego, a zaległości w płatnościach dłużnika na dzień 30 czerwca 2021 r. wynosiły ogółem 61 tys. zł. Kontrolowany zarządca wskazywał na brak narzędzi prawnych pozwalających na niewyrażenie zgody na zajęcie pasa drogowego dłużnikowi zarządcy drogi.