Tomasz Augustyn
Fitch Ratings potwierdził międzynarodowe długoterminowe ratingi Szczecina dla zadłużenia w walucie zagranicznej i krajowej na poziomie „A-”. Ich perspektywa jest stabilna.
Wzrost wydatków operacyjnych miasta pozostaje pod kontrolą, a jego główne zadania nie są podatne na zmiany koniunktury gospodarczej i dotyczą wydatków na oświatę, transport publiczny, gospodarkę komunalną, administrację, gospodarkę mieszkaniową, kulturę, sport oraz bezpieczeństwo publiczne, jak również świadczeń rodzinnych zleconych i finansowanych z budżetu państwa. Fitch ocenia zarządzanie płynnością przez Szczecin jako „mocne” Pomimo braku rozwiązań systemowych dla wsparcia płynności w sytuacjach awaryjnych ze strony władz centralnych – informuje miasto. W ocenie agencji Szczecin pozostanie miastem atrakcyjnym zarówno dla inwestorów, jak i mieszkańców. Powinno to pozytywnie wpłynąć na rozwój zróżnicowanej bazy podatkowej.
Uwzględnione w analizie dane pochodzące z sektora jednostek samorządu terytorialnego w Polsce nie wskazują na znaczące pogorszenie się ich sytuacji finansowej. Ocena jest skorygowana pod katem oczekiwań dotyczących pogorszenia koniunktury gospodarczej wywołanej pandemią oraz wcześniejsze decyzje władz centralnych dotyczące obniżenia pierwszego progu podatku od osób fizycznych, czyli PIT i podwyżek płac nauczycieli. W Szczecinie dochody podatkowe w 2019 roku stanowiły 41% dochodów operacyjnych miasta i są one – w ocenie agencji – w sposób umiarkowany podatne na zmiany wynikające z przebiegu cyklu gospodarczego. PIT stanowił prawie 26% dochodów operacyjnych, a podatki lokalne 13%, natomiast udział podatku dochodowego od osób prawnych, który jest bardziej podatny na wahania koniunktury, stanowił 2% dochodów operacyjnych miasta. Zachodzące negatywne zmiany w dochodach i wydatkach samorządów mogą się pogłębić w nadchodzących tygodniach i miesiącach z uwagi na spadek działalności gospodarczej. Agencja zastrzega także, że niektóre ograniczenia nakładane przez władze centralne, które mogą zostać zaostrzone lub zostanie wydłużony okres ich obowiązywania, co może mieć wpływ na kondycję ekonomiczną sektora samorządowego. W ocenie agencji, im dłuższy okres trwania pandemii, tym skutki wynikające z ograniczeń działalności gospodarczej będą miały bardziej negatywny wpływ na sytuację finansową JST. Fitch zapowiada monitorowanie zmian zachodzących w sektorze samorządowym i bieżącą aktualizację założeń dotyczących scenariuszy bazowych i ratingowych emitentów na bazie uzyskiwanych danych ilościowych oraz jakościowych w zakresie spodziewanych wyników oraz głównych czynników ryzyka.
Zdolność miasta do generowania dodatkowych dochodów w sytuacji pogorszenia się koniunktury gospodarczej agencja oceniam jako „słabą” (tak jak w przypadku większości polskich miast ocenianych przez Fitch). Stawki podatków dochodowych oraz wysokość transferów bieżących z budżetu państwa są ustalane przez władze centralne. Szczecin ma ograniczoną elastyczność w zakresie ustalania stawek podatków lokalnych (stanowiących średnio 13% dochodów operacyjnych w latach 2017-2019, gdyż górne limity stawek podatkowych są określane w regulacjach krajowych. Ocena zawiera założenie, że w latach 2020-2021 wydatki majątkowe pozostaną znaczne, w rezultacie czego, zgodnie ze scenariuszem ratingowym Fitch deficyt budżetowy Szczecina wzrośnie do średnio 12% dochodów ogółem i będzie się zmniejszać aż do zbilansowania budżetu w latach 2022-2024.
Jako czynniki, które mogą samodzielnie lub łącznie prowadzić do zmiany perspektywy ratingu na negatywną bądź do obniżenia ratingu, wskazywane jest potencjalne obniżenie ratingu Polski, trwałe osłabienie wskaźnika spłaty zadłużenia do ponad 9x w scenariuszu ratingowym oraz przedłużanie się pandemii koronawirusa i dłużej występujące negatywne jej skutki, jak również znacznie wolniejsze ożywienie gospodarcze mogące wpłynąć negatywnie na dochody netto. Obniżenie ratingu możliwe jest także, jeżeli Szczecin nie będzie w stanie efektywnie ograniczyć wydatków, a malejące dochody nie znajdą pokrycia w wyższych transferach z budżetu centralnego. Wśród czynników, o potencjale samodzielnego lub łącznego wpływu na zmianę perspektywy ratingu na pozytywną bądź na podniesienie ratingu wymieniane jest podniesienie ratingu Polski oraz trwała poprawa wskaźnika spłaty zadłużenia do około 5x w scenariuszu ratingowym.
