Tomasz Augustyn

Energetyka wiatrowa może stworzyć w Polsce w najbliższej przyszłości kilkadziesiąt tysięcy miejsc pracy, nie mówiąc o innych korzyściach dla gospodarki i społeczeństwa.

Instytut Jagielloński opublikował analizę pt. „Diagnoza obecnej sytuacji i potencjału krajowego łańcucha dostaw dla lądowej energetyki wiatrowej w Polsce oraz rekomendacje na rzecz optymalizacji jego rozwoju”. Zawiera ona Przegląd uwarunkowań i scenariuszy rozwoju energetyki w Polsce oraz oszacowanie udziału wkładu krajowego w polskie projekty lądowych farm wiatrowych, jak też określenie potencjału, poziomu i struktury zatrudnienia (bezpośrednich miejsc pracy) w krajowym sektorze łańcucha dostaw dla nich. To materiał istotny z punktu widzenia gospodarki Pomorza Zachodniego, które jest dotychczas wiodącym producentem energii wiatrowej w Polsce i dysponuje największym potencjałem dla jej zwiększania.

Pod koniec 2020 r. w kraju działało 1239 farm wiatrowych, w tym 1111 o mocy poniżej 10 MW (89,7%) i 128 o mocy większej lub równej 10 MW. Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych z dnia 1 stycznia 2022 r. moc zainstalowana farm wiatrowych wyniosła 7306 MW. W porównaniu do 1 grudnia 2021 r. wielkość ta zwiększyła się o 121 MW. Moc zainstalowana odnawialnych źródeł energii wynosi obecnie ponad 15,7 GW. Farmy wiatrowe stanowią 44 proc. tej ilości, a fotowoltaika 42 proc – ponad 6,7 GW. Dla porównania, moc zainstalowana w całym krajowym systemie elektroenergetycznym wyniosła w październiku 54,2 GW (energetyka konwencjonalna i OZE).

Najlepsze uwarunkowania ekonomiczne charakteryzują Polskę północno-zachodnią i tam, podobnie jak ma to miejsce do tej pory, w dalszym ciągu należy spodziewać się największego rozwoju energetyki wiatrowej. Od lat Pomorze Zachodnie jest liderem rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce. Na koniec 2020 r. w regionie eksploatowanych było 268 instalacji w 99 farmach o mocy powyżej 50 kW, wytwarzających energię elektryczną o łącznej mocy 1 969 MW, co stanowi ponad jedną czwartą mocy wiatraków zainstalowanych w Polsce.

Potencjał ekonomiczny energii wiatru w poszczególnych powiatach z uwzględnieniem ograniczeń odnośnie do klas bonitacyjnych gleby [MW]

Źródło: Potencjał lądowej energetyki wiatrowej w Polsce, Instytut Energetyki Odnawialnej, 2019

Największa farma wiatrowa w Polsce to FW Potęgowo o mocy 219 MW, oddana do użytku w grudniu 2020 r. Zlokalizowana jest w województwach pomorskim i zachodniopomorskim. Składa się z 81 turbin firmy General Electric o mocach: 2,5 MW oraz 2,75 MW. W województwie zachodniopomorskim – w miejscowości Banie – znajduje się też trzecia z największych farm wiatrowych w Polsce. Powstała w 2016 roku, jej inwestorem jest Wiatromill – spółka zależna firmy Energix Renewable Energies z Izraela. Farma składa się z 53 turbin o łącznej mocy zainstalowanej 106 MW. Czwarte miejsce w zestawieniu zajmuje farma wiatrowa w Marszewie koło Goleniowa została oddana do użytku w 2013 r. Na farmie pracuje 50 turbin wiatrowych, a jej moc wynosi 100 MW. Właścicielem jest TAURON Ekoenergia.
Planowany poziom produkcji na rok to ponad 220 GWh, dzięki czemu farma jest w stanie pokryć zapotrzebowanie na energię elektryczną około 120 tys. gospodarstw domowych. Wśród największych farm na 6. miejscu lokuje się farma wiatrowa Karścino zlokalizowana w okolicy Karlina, uruchomiona w roku 2009 przez Energa OZE. Składa się z 60 turbin, każda o mocy znamionowej 1,5 MW i zajmuje obszar o powierzchni  11 km kw. Moc zainstalowana wynosi 90 MW. Wytwarza ona około 170 GWh czystej ekologicznie energii elektrycznej rocznie, co pozwala na zaopatrzenie w energię prawie 80 tys. gospodarstw domowych.

Rozwój lądowych farm wiatrowych w Polsce ma olbrzymi wpływ na PKB, rynek pracy i sytuację zakładów produkcyjnych. W ocenie autorów raportu realizacja tego typu projektów zwiększy aktywność polskich firm działających w łańcuchu dostaw. Może też przyczynić się do powstania od 51 do 97 tysięcy nowych miejsc pracy. Potencjał wkładu krajowego w łańcuchu dostaw dla lądowych farm wiatrowych ocenia się obecnie na 55-60%, przy czym w ciągu najbliższych 10 lat możliwe jest osiągnięcie nawet 75%. Według analizy przeprowadzonej w 2019 r. przez Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO) na zlecenie PSEW całkowity potencjał ekonomiczny inwestycji w lądową energetykę wiatrową w Polsce wynosi 38 GW. Z uwagi na dynamiczny rozwój lądowej energetyki wiatrowej w Polsce przed rokiem 2016, na rynku krajowym działa wiele podmiotów, które dostarczają komponenty na potrzeby rynku onshore.

Kluczowym wyzwaniem transformacji elektroenergetyki jest tzw. local content, co w istocie oznacza wypracowanie oraz wdrożenie rozwiązań pozwalających na zatrzymanie jak największej kwoty inwestycji w krajowej gospodarce, rozwój łańcucha dostaw i eksportu polskich firm, a także stworzenie nowych miejsc pracy. Wykorzystanie całości potencjału, czyli 75% udziału local content, jest jednak w dużej mierze uzależnione od stabilnego rozwoju rynku i wsparcia nowych inwestycji w Polsce.

Raport Instytutu jagiellońskiego dostępny jest TUTAJ