Tomasz Augustyn

Trójmorze – skupiające m.in. Polskę i kraje bałtyckie – w latach 2018-2021 skupiło inwestycje na ponad 80 miliardów2 złotych.

Według danych opublikowanych przez Polski Instytut Ekonomiczny Polska jest liderem wolumenu inwestycji w infrastrukturę wśród krajów Trójmorza. Łącznie w latach 2018-2021 w obszarze kolei, dróg oraz energii wydatki wyniosły 80,3 mld EUR. Polska wydała we wskazanych kategoriach 19,2 mld EUR. Do głównych priorytetów należą obecnie wydatki na rozwój sektora energii (5,3 mld EUR) oraz rozwijanie infrastruktury kolejowej – z samych środków budżetowych przeznaczono na ten cel 2,4 mld EUR, znacznie większe nakłady ponosi PKP. Wciąż istotną pozycją budżetową jest rozwój infrastruktury drogowej – OECD wskazuje, że nakłady sięgały 11,5 mld EUR.

Inicjatywa Trójmorza to projekt powołany w 2015 r. w celu pogłębienia współpracy gospodarczej 12 krajów Europy Środkowej, leżących między Morzem Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym: Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. W 2023 r. do Trójmorza dołączyła Grecja. Projekty infrastrukturalne w kluczowych obszarach są finansowane przy udziale Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza (3SIIF). Bank Gospodarstwa Krajowego szacuje, że dotychczas zrealizowane projekty spowodowały wzrost gospodarczy o wartości 6 mld EUR.

Obok inwestycji publicznych, motorem napędowym Europy Środkowej może być większa mobilizacja kapitału prywatnego. Instytut Nowa Europa wskazuje, że barierami utrudniającymi przyciąganie inwestycji prywatnych w obszarze infrastruktury są: brak informacji na temat dostępnych możliwości inwestycyjnych, zbyt słabe zachęty inwestycyjne w porównaniu do krajów Europy Zachodniej czy niedostatecznie skoordynowana promocja potencjału regionalnego krajów Trójmorza. Jak szacuje Global Infrastructure Hub, agenda grupy G20, bieżące inwestycje infrastrukturalne w Polsce są niższe niż potrzeby przynajmniej o 0,5 proc. PKB, tj. 13 mld PLN.

Dynamicznie rosną inwestycje w aktywa niematerialne Trójmorza. Do kluczowych elementów tego rodzaju inwestycji zalicza się rozwój oprogramowania, infrastruktury danych oraz sieci IT. Trójmorze odpowiada już za ok. 8 proc. globalnej wartości inwestycji w tym sektorze (w porównaniu do 3,5 proc. dekadę temu). Liczba firm raportujących problem z dostępem do infrastruktury cyfrowej jest niska. Tylko w trzech krajach Trójmorza w 2022 r. przekraczała 10 proc. przedsiębiorstw, w większości pozostałych wyniosła niecałe 5 proc., przy średniej w UE na poziomie niespełna 14 proc. Jak wskazuje PIE, siłą regionu jest dynamiczny rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej w ostatnich latach. Sprawił on, że firmy zaczynają więcej inwestować.