Tomasz Augustyn

Samorządy są coraz bardziej zadłużone. Czy „dogonią” deficyt z okresu kryzysu finansowego sprzed dekady?

Według najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2020 roku stanowił 6,9% PKB, natomiast dług sektora ukształtował się na poziomie 57,5% PKB. Obie wartości znacząco wzrosły w okresie pandemii.

Deficyt i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w relacji do PKB w latach 2017-2020

Źródło: GUS

Jeszcze w roku 2018 deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych stanowił 0,4% PKB, natomiast dług sektora ukształtował się na poziomie 48,9% PKB. Tak niskiego deficytu nie notowano w Polsce od wstąpienia do UE w 2004 r., a tendencja jego redukcji poniżej progu 3%, rozpoczęta w 2015 r., utrwalała się. Dane świadczyły o zdecydowanej poprawie zrównoważenia sektora instytucji rządowych i samorządowych. W roku 2019 deficyt ukształtował się na poziomie 16,8 mld zł, co stanowi 0,7 proc. PKB, natomiast dług sektora wyniósł 1 bln 45,1 mld zł, tj. 46,0 proc. PKB. Wyższe niż w poprzednich latach odnotowano zarówno wydatki, jak i dochody, z wyjątkiem dochodów rządu w latach 2017-2018 kiedy odnotowano ich spadek o ok. 21 mld zł.

Rok pandemiczny zdecydowanie pogorszył sytuację. Deficyt wciąż jednak nie jest tak duży, jak zadłużenie, które Polska osiągnęła po kryzysie finansowym z 2008 r. Wtedy to w 2009 r. deficyt sięgnął poziomu 7,3 proc., a w 2010 7,4 proc. Według ekonomistów istotne będzie jednak liczenie deficytu łącznie w 2020 i 2021 r., bo wiele wydatków przepchnięto na obecny rok budżetowy.

Deficyt i dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w relacji do PKB w latach 2004-2020

Źródło: GUS