Tomasz Augustyn

Finowie nauczyli się żyć okrakiem na barykadzie między Wschodem i Zachodem. Ich historia najnowsza tłumaczy takie podejście, ma przy tym wiele niuansów, nie zawsze dla nas uchwytnych.   

4 kwietnia 2023 roku Finlandia stała się trzydziestym pierwszym członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego. Bezpośrednią przyczyną podjęcia decyzji przez władze w Helsinkach o dołączeniu do NATO stała się pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę, jednak proces dochodzenia do niej w aspekcie historycznym już nie jest tak oczywisty. Czy w swoją pierwszą rocznicę członkostwa w Sojuszu, a jednocześnie 75. rocznicę powstania NATO bilans spodziewanych zysków i ewentualnych strat jest wciąż pozytywny dla Finlandii?

W jednym z ostatnich odcinków podcastu „Lachowski i Piątkowski o prawie międzynarodowym” prowadzonego przez dr Tomasza Lachowskiego i dr Mateusza Piątkowskiego uznany znawca współczesnej Finlandii prof. Wojciech Woźniak z Uniwersytetu Łódzkiego opowiada o sposobie kształtowała się nowoczesna tożsamość Finów i jak wpływała ona na decyzje fińskich władz na arenie międzynarodowej. Analizuje okres fińskiego przebudzenia narodowego w XIX w., dokonujący się pod władzą cara Rosji, ale mający zupełnie inny charakter niż to, co w tym samym czasie działo się pod rosyjskim zaborem na ziemiach polskich. Interesujący jest wątek dotyczący niemal kultu jednostki, jaki otaczany jest w Finlandii Carl Mannerheim, marszałek i twórca tzw. „Linii Manerheima”, głównodowodzący wojskami fińskimi podczas Wojny Zimowej oraz dalszych zmagań fińsko-sowieckich, przez krótki czas piastujący urząd prezydenta Finlandii. Profesor Wojciech Woźniak opowiada też o założycielskiej Wojnie Zimowej ze Związkiem Sowieckim, przybliża niuanse „finlandyzacji” okresu Zimnej Wojny pod czujnym okiem Kremla, aż do jednoznacznego wskazania na Federację Rosyjską jako źródło zagrożenia dla Finlandii w chwili obecnej. Stara się odpowiedzieć na pytania o zmiany w architekturze bezpieczeństwa reaguje fińska scena polityczna, o to, czy Finlandia jest przygotowana na hybrydowe działania rosyjskie w cyberprzestrzeni, ale i tworzenia presji migracyjnej na granicy fińsko-rosyjskiej, Wreszcie, jaka jest świadomość społeczna współczesnych Finów w omawianym obszarze.

Prof. Wojciech Woźniak pracuje w Katedrze Socjologii Struktur i Zmian Społecznych Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, jest członkiem Polskiego i Fińskiego Towarzystwa Socjologicznego (Westermarck Society) i autorem książki „Państwo, które działa. O fińskich politykach publicznych” (WUŁ: Łódź 2022).

Nagranie podcastu dostępne jest pod linkiem: https://obserwatormiedzynarodowy.pl/…/nato-w-krainie…/ Podcast realizowany jest we współpracy portalu „Obserwator Międzynarodowy” oraz Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.