Dojrzewa, rozwija się tuż obok nas. Portal ndr.de przygotował statystyczny obraz zmian, jakich doświadczyła obchodząca 30 urodziny Meklemburgia – Pomorze Przednie.

Kiedy w 1990 roku powstał nowy land Meklemburgia-Pomorze Przednie, nie było jeszcze jasne, jaka będzie jego przyszłość. Jak będzie rozwijać się północno – wschodni kraniec nowych zjednoczonych Niemiec? Czy mieszkańcy Meklemburgii – Pomorza Zachodniego zostaną w ojczyźnie, czy ja opuszczą? Jak rozwinie się rynek pracy? Które firmy odniosą sukces? Trzydzieści lat później statystyki dostarczają odpowiedzi na wiele z tych pytań. Pokazują one, jak od 1990 roku zmienił się land.

Meklemburgia-Pomorze Przednie od 2013 roku ponownie zyskuje coraz więcej mieszkańców

Liczba osób, które przenosiły się do landu od 1991 roku w porównaniu z rocznym saldem migracji

Źródło: ndr.de

Wszystkie wschodnioniemieckie landy straciły ogromną populację w ciągu ostatnich 30 lat – średnio 15 % mieszkańców. W tym samym okresie zachodnioniemieckie landy odnotowały wzrost o 9 %. Tak zwana migracja netto pokazuje różnicę między napływem i migracją. Do 2012 roku prawie co rok była ona ujemna, dopiero od 2013 roku więcej osób przeniosło się na północny wschód Niemiec, niż z  niego wyjechało.

Wschodnia część Meklemburgii-Pomorza Przedniego straciła więcej mieszkańców niż zachód

Bilans migracji między rokiem 1990 a 2018 w podziale na okręgi

Źródło: ndr.de

Dane pokazują, że bilans migracji jest różny w zależności od regionu. Rostock stracił w sumie tylko 707 mieszkańców, na Pojezierzu Meklemburskim było to łącznie ponad 77 tysięcy osób, obszary Vorpommern-Greifswald i Vorpommern-Rügen – na wschodzie landu – również były znacznie bardziej dotknięte exodusem niż jego zachodnia część.

W ciągu ostatnich 30 lat mieszkańców byłego NRD nie tylko ubyło, ale także stali się znacznie starsi. W nowych landach średni wiek mieszkańców w 1990 roku wynosił 38 lat, a obecnie wzrósł do 46 lat. Również w tej kwestii dane pokazują różnice w obrębie landu: na wschodzie kraju odsetek emerytów w populacji wzrósł jeszcze bardziej, niż na przykład w Westmecklenburgii i w Ludwigslust-Parchim. Wyjątek stanowi stolica landu Schwerin, tutaj jest również znacznie więcej mieszkańców w wieku 65 lat, niż w 1990 roku.

W latach 1990-2019 gwałtownie wzrosła liczba emerytów

Różnica odsetka ludności w wieku powyżej 65 lat – w porównaniu z latami 1990-2019 w pkt. proc

Źródło: ndr.de

Z drugiej strony statystyki pokazują, że odsetek dzieci i młodzieży w populacji gwałtownie się zmniejszył. Średnio jest to o 10 punktów procentowych mniej, niż w 1990 roku.

Od zjednoczenia odsetek osób poniżej 18 roku życia zmniejszył się we wszystkich częściach landu

Odsetek ludności poniżej 18 roku życia w porównaniu lat 1990 – 2019, w pkt. proc.

Źródło: ndr.de

W byłym NRD wraz ze zjednoczeniem rynek pracy całkowicie się rozpadł w niektórych sektorach. W ciągu kilku lat kilka milionów ludzi straciło pracę, podczas gdy na zachodzie Niemiec gospodarka rosła, a stopa bezrobocia spadała. W latach 90. w zachodnich landach osiągała ona zwykle połowę wartości dla landów na wschodzie. Ten obraz zmienia się dopiero 20 lat po zjednoczeniu – również w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.

Stopa bezrobocia w Meklemburgii-Pomorzu Przednim: od 26 do 9 % w ciągu 15 lat

Miesięczna stopa bezrobocia w landzie od 1991 roku

Źródło: ndr.de

Statystyki pokazują, że do 2009 roku na północnym wschodzie stopa bezrobocia była stale najwyższa wśród landów północnej części  Niemiec. Na początku 2005 roku Meklemburgia-Pomorze Przednie osiągnęła rekordowy poziom 25,7% bezrobocia. Z kolei od 2017 roku ostatnie pozycje nieustannie okupuje Brema. Z drugiej strony w Hamburgu, Szlezwiku-Holsztynie i Dolnej Saksonii stopa bezrobocia była w ostatnich latach znacznie niższa niż w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.

Wskaźnik zatrudnienia kobiet: w Meklemburgii-Pomorzu Przednim większość kobiet pracuje

Kobiety podlegające składkom na ubezpieczenie społeczne w miejscu zamieszkania na 100 kobiet w wieku produkcyjnym w 2017 roku

Źródło: ndr.de

W przypadku kobiet sytuacja na rynku pracy jest względnie stabilna od 1990 roku. Znacznie więcej z nich niż 30 lat temu pracuje również w starych landach pomimo posiadania dzieci. Model życia gospodyni domowej wychowującej jedno dziecko  wydaje się być atrakcyjny dla coraz mniejszej liczby rodzin. Świadczy o tym również obecny wskaźnik zatrudnienia kobiet w północnych krajach Niemiec. W większości regionów ponad połowa kobiet w wieku produkcyjnym idzie do pracy. Jednak Meklemburgia-Pomorze Przednie nadal ma niewielką przewagę: w prawie każdym powiecie wskaźnik ten wynosi ponad 60 %.

Dochody w byłym NRD wzrosły, ale nadal nie są na poziomie zachodnim. Co więcej, mieszkańcy Niemiec wschodnich dysponują znacznie mniejszymi aktywami, w związku z tym mogą odziedziczyć znacznie mniej, niż mieszkańcy Niemiec zachodnich. Znajduje to wyraźne odzwierciedlenie w dochodach krajów związkowych osiąganych poprzez podatek od spadków. Podczas gdy w ciągu ostatnich 30 lat w wszystkich zachodnich landach na północy znacznie one wzrosły, Meklemburgia-Pomorze Przednie pozostaje w tym względzie na stale bardzo niskim poziomie. To utrwala nierówności bogactwa między wschodem a zachodem kraju.

Dochód krajów związkowych z tytułu podatku spadkowego na 100 000 mieszkańców w euro od 1999 roku

Źródło: ndr.de

Krajobraz korporacyjny w NRD jest znacznie skromniejszy, niż w krajach związkowych Niemiec zachodnich. Przykładowo mniej niż jedna na dziesięć firm na wschodzie ma ponad 250 pracowników. Na Zachodzie udział tych większych firm wynosi ponad 20 %. Z 500 największych firm w Niemczech tylko sześć ma siedzibę w pięciu nowych landach. Prawie wszystkie firmy w Meklemburgii-Pomorzu Przednim są bardzo małe. Nawet 30 lat po zjednoczeniu Niemiec około 90 procent z nich ma mniej niż 10 pracowników. Udział firm z ponad 50 pracownikami wynosi zaledwie 2 %.

100 największych firm w MV pod względem liczby pracowników w 2018 r

Źródło: ndr.de

Największe firmy w Meklemburgii-Pomorzu Przednim działają w różnych branżach. Pierwsze miejscu w rankingu zajmuje AidA Cruises z siedzibą w Rostocku. Inni najwięksi pracodawcy w regionie to producent turbin wiatrowych Nordex, producent dźwigów Liebherr i MV Werften, ale także sektor opieki zdrowotnej ze szpitalami uniwersyteckimi w Rostocku i Greifswaldzie, czy też Helios Group w Schwerinie. Ogólnie jednak przedsiębiorstwa tej wielkości są nadal wyjątkiem na północnym wschodzie Niemiec.

Turystyka na MV: liczba noclegów wzrosła trzykrotnie od 1995 roku

Liczba noclegów w północnych Niemczech od 1995 roku w ciągu roku

Źródło: ndr.de

Z drugiej strony, gospodarka turystyczna w Meklemburgii-Pomorzu Przednim znacznie się rozwinęła po 1990 roku. Wkrótce po zjednoczeniu tylko kilku turystów chciało spędzić wakacje na północnym wschodzie kraju, w kolejnych latach kierunek wiatru odwrócił się całkowicie. Do przełomu tysiącleci Meklemburgia-Pomorze Przednie szybko rosła w liczbie noclegów  i ostatecznie wyprzedziła bezpośrednią konkurencję w postaci Szlezwiku-Holsztyna. W 2019 roku Rada Turystyczna landu odnotowała 34 miliony noclegów. Jednocześnie branża turystyczna odpowiada za około 12 % ogólnej produkcji gospodarczej kraju. Co szósty pracownik pracuje w przedsiębiorstwach związanych z turystyką.

Fakty to jedno, osobiste oceny 30 lat po zjednoczeniu Niemiec drugie. Pokazują one, że Meklemburgia – Pomorze Przednie dziś raczej nie daje powodów do nostalgii. Według sondażu opinii publicznej z 2019 roku, tylko 17 % wszystkich mieszkańców chce czasami powrotu do epoki NRD. Nieznaczna większość respondentów na północnym wschodzie wolałaby opisać siebie jako Niemców, podczas gdy 41 % postrzega siebie jako Niemców wschodnich.