Tomasz Augustyn
Pomorze Zachodnie na tle Europy ma stosunkowo młode społeczeństwo. Tymczasem gwałtowny proces starzenia ma miejsce w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.
Wskaźnik mediany wieku daje wyobrażenie o szybkim tempie, w jakim zmienia się struktura populacji i pozwala zidentyfikować regiony najbardziej narażone na wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Może również ujawnić wzorce migracyjne związane np. z nasilonym opuszczaniem regionów przez młodych ludzi lub niski wskaźnik urodzeń.
Dla województwa zachodniopomorskiego mediana wieku w roku 2020 wynosiła 42,1 lat przy średniej dla Polski równej 41.3. Z polskich regionów stosunkowo wysoką medianą wieku (43 lata) wyróżnia się województwo łódzkie. W skali całej Unii Europejskiej w 2020 roku mediana wieku ludności wyniosła 43,9 lat. W porównaniu z rokiem 2001 (pierwszym rokiem odniesienia, dla którego dostępne są informacje), mediana wieku wzrosła o ponad 5 lat (z pułapu 38,4 lat).
W 2020 roku stosunkowo młode populacje posiadała większość regionów stołecznych w Unii Europejskiej, ale najbardziej spektakularny wynik odnotowano w oddalonym francuski region Majotta. Zdecydowanie najniższa mediana wieku wynosiła tam 17,7 lat. Dalej uplasował się inny francuski region, Gujane (26,1 roku) oraz, w pewnej odległości, hiszpański region Ciudad Autónoma de Melilla (34,4 roku). Z kolei najwyższą medianę wieku odnotowano w Chemnitz w Niemczech (52,0 lata), tuż za tym regionem uplasował się włoski region Liguria (51,4 lat) i kolejne 4 regiony w Niemczech: Saksonia-Anhalt (51,2 lat), Brandenburgia i Meklemburgia-Pomorze Przednie (oba 50,5 lat) oraz Turyngia (50,3 lat).
Według niedawnego sondażu towarzystwa ubezpieczeniowego GDV w Meklemburgii-Pomorzu Przednim mieszkają najstarsi mieszkańcy w Niemczech. Według badań GDV średni wiek w landzie w 2020 roku wynosił 48,8 lat. W 1990 roku było to zaledwie 35,8, czyli wówczas najniższy średni wiek w Niemczech. Zmiana jest również widoczna w rosnącym odsetku osób w wieku powyżej 80 lat. Ich udział w populacji Meklemburgii-Pomorza Przedniego w ciągu 30 lat wzrósł z 2,6 do 8,3%. W całych Niemczech w tym okresie średni wiek wzrósł z 39,3 do 44,6 lat. Hamburg i Berlin miały najmłodszą populację w zeszłym roku z odpowiednio 42,1 i 42,7.
Starzenie się społeczeństwa pociąga za sobą rosnące koszty ochrony zdrowia, opieki społecznej oraz innych specjalistycznych usług publicznych. Tym wyzwaniom towarzyszy problem deficytu ludzi młodych. Także ta przypadłość nie omija oczywiście Meklemburgii-Pomorza Przedniego, skad młodzi w ostatnich latach masowo wyjeżdżali. Wśród 83,2 mln mieszkańców Niemiec, pod koniec ubiegłego roku tylko 8,4 mln liczyło od 15 do 24 lat. Tak zwane „Pokolenie Z”, zwane także zoomerami, albo pokoleniem internetowym, stanowi 10,1 procent w ogólnej liczbie ludności Niemiec. W ostatnich latach ta część społeczeństwa stale się kurczy. Średnia unijna jest nieco wyższa niż w Niemczech i na początku 2020 roku wynosiła 10,6%. Największy udział młodych ludzi w społeczeństwie odnotowano na Cyprze i w Irlandii (po 12,7%), jak również w Danii (12,5%). Najniższy przypada na Łotwę (9,1 %), Czechy (9,0%) i Bułgarię (8,8%).
Od 1950 roku, gdy w powojennych Niemczech zaczęto wprowadzać do statystyk dane na ten temat, jeszcze nigdy tak niewiele osób trafiło do tej grupy ludności. Największy udział w niemieckim społeczeństwie ludzie z tej kategorii wiekowej mieli na początku lat 80. XX wieku. Wynosił on wtedy 16,7%. W roku 1983 w Niemczech żyło 13,1 mln osób w wieku od 15 do 24 lat, czyli o 4,6 mln więcej niż w roku 2020. Zdaniem statystyków było to skutkiem wejścia w dorosłe życie roczników wyróżniających się wysoką dzietnością. Z wyjątkiem roku 2015, od 2005 roku udział ludzi w wieku od 15 do 24 lat systematycznie maleje.
Wśród niemieckich krajów związkowych najwyższy udział (11,1%) w liczbie osób w wieku od 15 do 24 lat obecnie ma Brema. Tuż za nią plasują się Badenia-Wirtembergia (10,8 %) oraz Dolna Saksonia i Nadrenia Północna-Westfalia (po 10,6%). Na końcowych miejscach w tym rankingu znajdują się Meklemburgia-Pomorze Przednie (8,2%), Saksonia-Anhalt (8,1%) i Brandenburgia (7,9 procent), która zamyka stawkę.
