Tomasz Augustyn
Pomorze Zachodnie cechuje wysoki poziom rozwarstwień dochodowych w skali kraju, a zarazem niższy od przeciętnej poziom zagrożenia ubóstwem.
Główny Urząd Statystyczny opublikował dane z badania dotyczącego Dochody i warunki życia ludności Polski. Przeprowadzono je w okresie od 1 października do 8 grudnia 2021 r. Uzyskane wyniki wskazują, że przeciętny ekwiwalentny dochód do dyspozycji dla kraju w badaniu z roku 2021 wyniósł 40,7 tys. zł, a Pomorze Zachodnie należało do grupy województw, w których został on przekroczony. Dochodem poniżej tej średniej dysponowali mieszkańcy 10 regionów Polski, w tym najniższy 35,6 tys. zł wystąpił w woj. lubelskim i warmińsko-mazurskim. Obok dwóch wymienionych regionów, pozostałe to (w porządku rosnącym): mazowiecki regionalny (35,8 tys. zł), podlaski (36,0 tys. zł), podkarpacki (36,8 tys. zł), świętokrzyski (37,2 tys. zł), wielkopolski (37,6 tys. zł), kujawsko-pomorski (37,7 tys. zł), lubuski (38,8 tys. zł) i łódzki (39,6 tys. zł). Dochodem powyżej średniej charakteryzowało się 7 regionów, w tym najwyższy roczny przeciętny dochód ekwiwalentny wystąpił w regionie warszawskim stołecznym (52,4 tys. zł). Druga część województwa mazowieckiego, tj. region mazowiecki regionalny okazał się regionem o trzecim najniższym przeciętnym dochodzie (35,8 tys. zł) w Polsce.
Pozostałe regiony, których mieszkańcy charakteryzowali się średnim dochodem powyżej średniej krajowej, to: dolnośląski (45,3 tys. zł), śląski (43,4 tys. zł), zachodniopomorski (43,1 tys. zł), opolski (41,7 tys. zł), pomorski (41,6 tys. zł), i małopolski (40,8 tys. zł).
W ujęciu według wskaźnika dochodu do dyspozycji (iloraz wartości analizowanej do średniej dla Polski) rozpiętość przeciętnych dochodów w regionach wyniosła 42,0 p. proc. Najwyższy dochód w regionie warszawskim stołecznym wyniósł 129,0 % średniej krajowej, a najniższy w warmińsko-mazurskim – 87,0% średniej krajowej.
Wskaźnik dochodu do dyspozycji według NUTS 2 dla 2021 roku
Najmniejszym zróżnicowaniem przeciętnego dochodu wyrażonym wartością współczynnika Giniego charakteryzował się region świętokrzyski (22,6). Również współczynnik zróżnicowania kwintylowego w tym regionie uzyskał jedną z niższych wartości (3,1). Po przeciwległej stronie znalazł się region warszawski stołeczny, który nie tylko charakteryzował się zdecydowanie najwyższym przeciętnym dochodem do dyspozycji, ale również mocnym rozwarstwieniem dochodów. Współczynnik Giniego dla tego regionu wyniósł 29,5. Region ten charakteryzował się jednocześnie najwyższym spadkiem wartości tego współczynnika od 2019 r.13 (o 5,0). Także na Pomorzu Zachodnim rozwarstwienie dochodów należy do najwyższych w kraju, w roku 2021 jego wartość wynosiła 27 według miary współczynnika Giniego i była niższa tylko od Warszawy i jej otoczenia, Lubelszczyzny i Małopolski.
Wybrane miary zróżnicowania przeciętnego dochodu do dyspozycji według NUTS 2 w 2021 roku
W 2021 roku 14,8% populacji ludności Polski uzyskało dochody poniżej progu ubóstwa relatywnego. Ze względu na zróżnicowanie przeciętnego dochodu do dyspozycji w różnych regionach kraju można przypuszczać, że zjawisko ubóstwa relatywnego, opartego na granicy ustalonej w oparciu o ten dochód, również będzie rozkładało się nierównomiernie. Odsetek osób najuboższych określonych miarą międzynarodową (wspólną dla krajów członkowskich UE), czyli stopą ubóstwa relatywnego odnosi się do osób, których przeciętny dochód do dyspozycji nie przekracza 60,0% krajowej mediany rocznych ekwiwalentnych dochodów do dyspozycji, obejmujący ogół transferów społecznych. Dla województwa zachodniopomorskiego w roku 2021 wartość wskaźnika zagrożenia ubóstwem po transferach społecznych określono na poziomie 12. W ośmiu regionach odsetek osób zagrożonych ubóstwem relatywnym przekroczył średnią wartość dla kraju (w porządku rosnącym): małopolskim (14,9%), wielkopolskim (16,2%), podkarpackim (17,6%), warmińsko-mazurskim (19,4%), podlaskim (19,6%), kujawsko-pomorskim (20,4%), mazowieckim regionalnym (20,7%) i lubelskim (22,9%). Warto zauważyć, że w 2021 roku w grupie tych województw znajdowały się wszystkie regiony Polski Wschodniej poza woj. świętokrzyskim (13,4%). Szybki rozwój Warszawy i gmin przylegających bezpośrednio do niej spowodował ogromne rozwarstwienie między poziomem życia mieszkańców tej części woj. mazowieckiego obejmującej Warszawę i jej bliskie otoczenie a pozostałą jego częścią. Świadczą o tym nie tylko mocno zróżnicowane poziomy przeciętnych dochodów do dyspozycji (warszawski stołeczny – 52,4 tys. zł; mazowiecki regionalny – 35,8 tys. zł) ale i wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym. Różnica między wartościami wskaźnika dla obu regionów wyniosła niemal 12 p. proc. (odpowiednio 8,8% i 20,7%).
