Andrzej Pieśla

Zarówno w strefie euro, jak i w całej Unii Europejskiej na początku roku miał miejsce wzrost realnego dochodu w przeliczeniu na mieszkańca, ale konsumpcja spadła. Tak wynika z danych zgromadzonych w części krajów wspólnoty przez Eurostat, unijny urząd statystyczny.

W pierwszym kwartale 2020 roku, kiedy państwa członkowskie zaczęły szeroko wprowadzać środki powstrzymywania COVID-19, realna konsumpcja gospodarstw domowych w strefie euro spadła o 3,0% na mieszkańca, po spadku wynoszącym 0,4% we wcześniejszym kwartale. Spadek ten jest największy od początku prowadzonych od 1999 roku notowań. Realny dochód gospodarstw domowych na mieszkańca wzrósł w I kwartale 2020 roku o 1,1% wobec spadku o 1,1% w IV kwartale roku ubiegłego. W skali całej Unii Europejskiej realna konsumpcja gospodarstw domowych na mieszkańca spadła w pierwszym kwartale roku o 2,9% wobec spadku o 0,2% w ostatnim kwartale roku poprzedniego. Ten spadek również jest największy od roku 1999. Realny dochód gospodarstw domowych na mieszkańca wzrósł o 1,2%, podczas gdy w czwartym kwartale 2019 roku spadł o 1,0%.

Dochody gospodarstw domowych i konsumpcja na mieszkańca w Unii Europejskiej

Źródło: Eurostat

Dochód rozporządzalny gospodarstw domowych brutto w pierwszym kwartale roku w strefie euro wzrósł o 0,9%, a o 1,2% w całej UE. Obniżka bieżących podatków i składek netto na ubezpieczenia społeczne miała silny dodatni wpływ na jego wysokość, podczas gdy składka świadczeń społecznych była wyższa niż zwykle. Spadek otrzymywanych wynagrodzeń, nadwyżki operacyjnej brutto oraz dochodu mieszanego gospodarstw domowych wpłynął negatywnie na wzrost dochodów rozporządzalnych w obu strefach.

Wzrosła stopa oszczędności, zarówno w strefie euro, jak i w UE – po 4,3 punktu procentowego. Dotyczy to wszystkich państwach członkowskich, dla których dostępne są dane za pierwszy kwartał. Największe wzrosty odnotowano w Belgii, Danii i Holandii, a najniższe w Polsce (0 p.p.), Szwecji i Czechach. We wszystkich państwach członkowskich z wyjątkiem dwóch wzrost stopy oszczędzania tłumaczy się silnym spadkiem wydatków na spożycie indywidualne. Był on najbardziej wyraźny we Włoszech, Hiszpanii i Belgii, a następnie we Francji. Jednocześnie dochody rozporządzalne brutto były zróżnicowane, wzrastając w Polsce, Danii, Czechach, Irlandii, Holandii i Finlandii oraz malejąc w Hiszpanii, Włoszech, Portugalii, Niemczech i Austrii.

Stopa oszczędności gospodarstw domowych i jej składników
(% zmiany w stosunku do poprzedniego kwartału na podstawie danych wyrównanych sezonowo)

Źródło: Eurostat

W pierwszym kwartale roku stopa inwestycji spadła o 0,2 punktu procentowego dla strefy euro i 0,3 punktu procentowego w całej Unii. Spośród państw członkowskich, dla których dostępne są dane za I kwartał, spadek stopy inwestycji gospodarstw domowych największy był w Hiszpanii (- 1,8 p.p), Francji i Belgii. Siedem państw członkowskich odnotowało wzrost stopy inwestycji gospodarstw domowych, największy w Niemczech, Holandii i Danii. W Polsce spadek wyniósł -0.2 p.p.

Jak wylicza Eurostat, pod koniec pierwszego kwartału stosunek długu publicznego do PKB w strefie euro wyniósł 86,3%, w porównaniu z 84,1% na koniec czwartego kwartału 2019 roku.