Tomasz Augustyn

Trwają konsultacje Krajowej Polityki Miejskiej 2030. Uwagi do projektu można formułować do końca stycznia.

Projekt Krajowej Polityki Miejskiej 2030 (KPM 2030) opracowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej jest dokumentem ukierunkowanym na rozwój miast i miejskich obszarów funkcjonalnych. Koncentruje się na działaniach i instrumentach zorientowanych terytorialnie, które odpowiadają aktualnym wyzwaniom stojącym przed miastami oraz miejskimi obszarami funkcjonalnymi.

KPM 2030 formułuje konieczność zerwania z podejściem wyłącznie sektorowym w prowadzeniu polityk publicznych po to, aby z jednej strony oddać złożoność i wzajemne powiązania występujących w przestrzeni miejskiej uwarunkowań i wyzwań, a z drugiej, aby proponować skuteczną odpowiedź na sformułowane wyzwania krajowej polityki miejskiej. Podmiotami oraz pierwszoplanowymi adresatami dokumentu są instytucje rządowe odpowiedzialne za programowanie kierunków rozwoju, ale kluczowymi partnerami w realizacji celów krajowej polityki miejskiej powiązanych z zasadami rozwoju miejskiego, są przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego (JST) oraz podmioty ze sfery pozarządowej, biznesu, nauki, organizacji zrzeszających mieszkańców, przedsiębiorców i innych interesariuszy rozwoju miejskiego. Zamierzeniem KPM 2030 jest zaproponowanie na poziomie ogólnopolskim narzędzi i rozwiązań, które ułatwią samorządom miast oraz miejskich obszarów funkcjonalnych prowadzenie lokalnych i regionalnych polityk zrównoważonego rozwoju. Postulowane zmiany w przepisach prawnych, modyfikacje mechanizmów finansowych oraz wsparcie dla transferu wiedzy mają na celu poszerzenie palety rozwiązań, z których mogą korzystać –samorządy.

Dokument wyróżnia kluczowe wyzwania dotyczące miast i ich obszarów funkcjonalnych oraz proponuje priorytetowe kierunki rozwiązań wokół ­kwestii:

• problemów suburbanizacji i ładu przestrzennego w miastach,
• współpracy w miejskich obszarach funkcjonalnych oraz wzmocnienia zdolności rozwojowych (także poprzez transformację cyfrową) zarówno miast, jak i MOF,
• jakości środowiska przyrodniczego w miastach i działań adaptacyjnych wobec zmian ­klimatycznych,
• systemów mobilności miejskiej i bezpieczeństwa, zwłaszcza niechronionych uczestników ­ruchu,
• promocji działań na rzecz podnoszenia kapitału społecznego, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb mieszkaniowych w miastach.

Oprócz nakreślenia celu nadrzędnego Krajowa Polityka Miejska 2030 przyjmuje sześć celów, które wpisują się w wizję długofalowego rozwoju ­miast:

• Miasto kompaktowe – oznacza dążenie do rozwoju obszarów miejskich (w zwartości strukturalnej) w sposób zrównoważony i odpowiedzialny oraz racjonalnego wykorzystania przestrzeni i dostępnych ­zasobów.
• Miasto zielone – oznacza przeciwstawianie się pogłębianiu kryzysu klimatycznego, przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych oraz odbudowywanie ekosystemów na obszarach miejskich (zwiększanie trenów zielonych oraz ciągłość ekosystemów przenikających się z obszarami ­zurbanizowanymi).
• Miasto produktywne – oznacza oparcie rozwoju obszarów miejskich na zdywersyfikowanej gospodarce, która zapewnia mieszkańcom miejsca pracy, tworząc solidną inwestycyjną podstawę zrównoważonego rozwoju miejskiego.
• Miasto inteligentne – oznacza wykorzystanie procesów transformacji cyfrowej na rzecz wzmacniania wzajemnych relacji pomiędzy zarządzającymi obszarem miejskim, mieszkańcami i przedsiębiorcami, aby efektywnie zarządzać rozwojem ­miejskim.
• Miasto dostępne – oznacza gwarancję zapewnienia równych szans wszystkim mieszkańcom i pełnego ich uczestnictwa w życiu społeczności oraz w dostępie do usług publicznych niezależnie od wielkości i umiejscowienia w strukturze osadniczej.
• Miasto sprawne – oznacza zdolność skutecznego zarządzania, efektywnego wykorzystania zasobów własnych, ale także umiejętność współpracy między wszystkimi uczestnikami procesów rozwoju miejskiego (współpraca partnerska między instytucjami, organizacjami społecznymi i gospodarczymi, mieszkańcami, i in. – nie tylko w obrębie miast, ale także w obszarze funkcjonalnym).

Konsultacja KPM potrwają do 31 stycznia 2022 roku. Równolegle z konsultacjami społecznymi, MFiPR prowadzić będzie dialog i uzgodnienia międzyresortowe. Przedłożenie dokumentu Radzie Ministrów zaplanowane jest w pierwszej połowie 2022 roku. Prace te korespondują z dziedzictwem WUF11, czyli Planem Działań dla Miast. W przyszłym roku Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej planuje przeprowadzenie promocji polskiego podejścia do polityki miejskiej w ramach czerwcowego Światowego Forum Miejskiego w Katowicach.